Wynagrodzenie adwokata z urzędu w Polsce jest regulowane przez przepisy i nie zależy od uznania sądu czy samego adwokata. Zasadniczo **adwokat z urzędu jest opłacany przez Skarb Państwa**, a wysokość jego wynagrodzenia określają odpowiednie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. W wielu przypadkach osoba, która korzysta z pomocy takiego adwokata, nie ponosi żadnych kosztów – o ile sąd przyzna jej prawo do pomocy prawnej z urzędu bez obowiązku zwrotu wydatków.
Ile naprawdę kosztuje adwokat z urzędu?
Wysokość wynagrodzenia adwokata z urzędu uzależniona jest od rodzaju sprawy, jej zawiłości oraz nakładu pracy pełnomocnika. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, stawki wahają się w granicach od kilkuset do kilku tysięcy złotych. Przykładowo, za prowadzenie sprawy cywilnej w pierwszej instancji może to być około 90–720 zł, a w sprawach karnych od 180 do nawet 1200 zł w zależności od stopnia skomplikowania sprawy i instancji postępowania.
Kiedy przyznawany jest adwokat z urzędu?
Adwokat może zostać przydzielony, gdy osoba nie jest w stanie ponieść kosztów prawnika z wyboru. Wniosek o przyznanie adwokata z urzędu należy złożyć do sądu, który rozpoznaje sprawę. Sąd ocenia sytuację materialną wnioskodawcy i może zdecydować o pokryciu kosztów pomocy prawnej przez Skarb Państwa. W niektórych sytuacjach sąd może jednak orzec, że po zakończeniu postępowania koszty te zostaną zwrócone przez stronę, która przegrała sprawę.
Cytaty z innych źródeł
„Pomoc prawna z urzędu jest formą gwarancji konstytucyjnego prawa do sądu, które nie może być uzależnione od statusu majątkowego obywatela.” – portal prawniczy Prawo.pl
„Wynagrodzenie adwokata z urzędu ma rekompensować minimalne koszty pracy, jednak w praktyce często jest znacznie niższe niż stawki adwokatów z wyboru.” – serwis GazetaPrawna.pl
Ile zapłacisz w praktyce?
Jeśli sąd zdecyduje o przyznaniu adwokata z urzędu bez zwrotu kosztów, osoba reprezentowana przez prawnika nie płaci za jego usługi. Natomiast w sytuacji, gdy przegra sprawę lub sąd uzna, że jej sytuacja finansowa pozwalała na samodzielne opłacenie adwokata, może zostać zobowiązana do zwrotu kosztów reprezentacji. Warto zatem pamiętać, że **adwokat z urzędu to nie zawsze pomoc całkowicie darmowa**, ale jest to forma realnego wsparcia w dostępie do wymiaru sprawiedliwości dla osób o niskich dochodach.
Podsumowanie
- Adwokat z urzędu jest opłacany przez Skarb Państwa.
- Wysokość wynagrodzenia określają przepisy – od ok. 90 zł do kilku tysięcy złotych.
- Sąd decyduje, czy koszty pomocy prawnej poniesie strona czy państwo.
- Pomoc z urzędu gwarantuje każdemu dostęp do obrony i reprezentacji w sądzie.
